Κατ' αρχάς θα ήθελα να εκφράσω την ικανοποίησή μου γιατί έστω και τη τελευταία στιγμή ο σ/φος Αλαβάνος άλλαξε απόφαση. θεωρώ ότι είναι μια θετική εξέλιξη. Μια θετική εξέλιξη η οποία βέβαια δεν έγινε δίχως φθορά. Υπήρξε φθορά την οποία πρέπει συλλογικά και με συνευθύνη να προσπαθήσουμε όλοι να την καλύψουμε, να καλύψουμε το χαμένο έδαφος.
Πιστεύω ότι βρισκόμαστε όντως σε μια κρίσιμη στιγμή Είχαμε ένα αποτέλεσμα κατώτερο των προσδοκιών. Δεν είχαμε όμως ένα καταστροφικό αποτέλεσμα που να δικαιολογεί μια καταστροφική διαχείριση, σαν αυτή που μέχρι τώρα έχουμε ακολουθήσει.
Τούτη την ώρα είμαστε αντιμέτωποι τόσο με τις ευθύνες μας, συλλογικές και ατομικές, που οδήγησαν σε ένα αποτέλεσμα κατώτερο των προσδοκιών μας, όσο όμως και με τα δομικά προβλήματα λειτουργίας του ΣΥΡΙΖΑ.
Νομίζω ότι πρώτιστο καθήκον για όλους μας αυτή τη στιγμή πρέπει να είναι όχι τόσο ο καταμερισμός της ευθύνης για τα προβλήματα, αλλά η επίλυση των προβλημάτων. Όχι ότι δεν έχει σημασία ο καταμερισμός ευθύνης. Αλλά πρώτιστη ευθύνη όλων μας αυτή τη στιγμή είναι να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα, να λύσουμε τα προβλήματα και μετά να κάνουμε και τον καταμερισμό της ευθύνης.
Σας το λέω αυτό γιατί, σύντροφοι εγώ έχω και μια ιδιαίτερη δυσκολία, και προσωπική δυσκολία. Εγώ έχω έναν ρόλο και μια ευθύνη να ανταποκριθώ σ΄ αυτό. Είμαι πρόεδρος του ΣΥΝ, της μεγαλύτερης συνιστώσας του ΣΥΡΙΖΑ, ενός κόμματος με χιλιάδες μέλη και με ιστορική διαδρομή. Ως εκ τούτου πολλές φορές αναγκάζομαι προκειμένου να ανταποκριθώ σ΄ αυτόν το ρόλο να μην τοποθετούμαι με βάση την άποψή μου ή με βάση το θυμικό μου, αλλά να τοποθετούμαι με αίσθηση της ευθύνης του ρόλου μου. Με αίσθηση της ευθύνης να εκπροσωπήσω το σύνολο ενός κόμματος που με εξέλεξε.
Ανταποκρινόμενος, λοιπόν, στο θεσμικό ρόλο του προέδρου του ΣΥΝασπισμού, όλου του ΣΥΝασπισμού και όχι μόνο της πλειοψηφίας του, προσπάθησα αυτές τις μέρες, στο πλαίσιο του δυνατού, να μην καταθέσω τη δική μου αφήγηση για τις αιτίες και τον καταμερισμό της ευθύνης.
Σεβάστηκα και σέβομαι τις απόψεις όλων σας. Θεωρώ ότι πολλές από τις απόψεις του συντρόφου του Αλέκου έχουν βάση και πρέπει να γίνουν αντικείμενο συζήτησης. Δεν συμφωνώ, όμως, με το σύνολο της κριτικής του.
Αρνήθηκα, όμως, συνειδητά να αντιπαραβάλω τη δική μου αφήγηση. θεωρώντας ότι αυτό θα έκανε κακό στο συλλογικό μας εγχείρημα.
Πιστεύω βαθιά πώς μόνο αν ανοίξει ένας γόνιμος και ειλικρινής διάλογος μεταξύ μας, με στόχο, όμως, την αναζήτηση τομών στη λειτουργία μας, μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τα δομικά προβλήματα του ΣΥΡΙΖΑ.
Και η κρίση που περνάμε μπορεί να ξεπεραστεί μόνο μέσα από τον σεβασμό των συλλογικών διαδικασιών. Τέτοιες διαδικασίες έχουν ξεκινήσει ήδη και στις συνιστώσες του ΣΥΡΙΖΑ και στον ΣΥΝασπισμό.
Εμείς έχουμε κάνει Κεντρική Πολιτική Επιτροπή, έχει ξεκινήσει μια πλατιά συζήτηση στις οργανώσεις μας, σε πολλές από τις οποίες πηγαίνω και εγώ ο ίδιος και σ΄ αυτή τη συζήτηση νομίζω ότι πρέπει να προχωρήσουμε, επανεξετάζοντας όλα τα ανοιχτά ζητήματα από την αρχή και βεβαίως έχοντας στο μυαλό μας ότι απάντηση στα δομικά προβλήματα μπορεί να είναι μονάχα η διεύρυνση της δημοκρατίας.
Συντρόφισσες και σύντροφοι, εγώ αισθάνομαι πάρα πολύ άβολα και αισθάνθηκα πάρα πολύ άβολα διότι εκτιμώ ότι το βασικό πρόβλημα της δημιουργίας του ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι η ηγεσία. Και θα σας το πω και θέλω να το κρατήσετε αυτό.
Μέχρι σήμερα υπάρχουν κάποιοι όροι λειτουργίας του ΣΥΡΙΖΑ. Δεν είμαστε τρελοί, δεν τους βγάλαμε από το μυαλό μας. Ο σημερινός ΣΥΡΙΖΑ είναι αποτέλεσμα αυτών των όρων.
Το ότι υπάρχουν αυτοί οι όροι δεν σημαίνει, βέβαια, ότι μπορεί να υπάρχουν επ΄ άπειρον. Αν κάποιος τους αμφισβητεί είναι σαφές -και είναι για όλους μας σαφές- ότι θα τους επανεξετάσουμε. Όμως θα επανεξετάσουμε τα πάντα από την αρχή. Τα πάντα από την αρχή.
Και θέλω να βάλω μια σειρά από ερωτήματα, κυρίως διότι δεν μου επιτρέπει το γεγονός ότι εκπροσωπώ ένα κόμμα το οποίο ακόμα δεν έχει καταλήξει σε αποφάσεις να μιλήσω με συγκεκριμένες προτάσεις. Αυτό θα το κάνω μονάχα αν οι προτάσεις αυτές είναι αποτέλεσμα συλλογικών επεξεργασιών και αποφάσεων οργάνων. Αλλά ερωτήματα μπορώ να θέσω.
• Είναι άραγε το πρόβλημα του ΣΥΡΙΖΑ ζήτημα προσώπων; Είναι θέμα του ποιος ηγείται ή μήπως το πρόβλημα είναι πώς συλλογικά λειτουργεί η ηγεσία; Πόσα κέντρα αποφάσεων υπάρχουν; Σε ποιο δημοκρατικά εκλεγμένο συλλογικό όργανο λογοδοτεί αυτή η ηγεσία;
• Μπορεί ένα πολυσυλλεκτικό σχήμα να λειτουργεί μόνο στη βάση της ισότιμης συμμετοχής των συνιστωσών ή μήπως χρειάζεται να λαμβάνουμε υπόψη και τη δημοκρατική επιλογή της πλειοψηφίας των μελών της;
• Μπορεί ένα σχήμα να λειτουργεί με μοναδικό γνώμονα την εξασφάλιση του πλουραλισμού (απαραίτητο συστατικό στοιχείο σε ένα συνεργατικό σχήμα) ή μήπως πλουραλισμός δίχως δημοκρατία είναι πουκάμισο αδειανό;
• Μπορούν να έχουν πολιτικό δικαίωμα στις αποφάσεις, στις κρίσιμες αποφάσεις και στις αποφάσεις που αφορούν , όχι μόνο τον πολιτικό προσανατολισμό, γιατί εκεί συνήθως καταφέρνουμε να συνθέσουμε- αλλά δυστυχώς (και αυτό πλέον είναι ένα μεγάλο πρόβλημα που αποτελεί και έλλειμμα ηθικό απέναντι στην κοινωνία) συνήθως πρόβλημα υπάρχει όταν είναι να αποφασίσουμε για την κατάρτιση ψηφοδελτίων, ευρωψηφοδελτίων. Μπορούν λοιπόν να έχουν πολιτικό δικαίωμα σ΄ αυτές τις αποφάσεις μονάχα όσοι εκπροσωπούν συνιστώσες ή μήπως δικαίωμα στις αποφάσεις πρέπει να έχουν και όσοι αρνούνται να ενταχθούν στις συνιστώσες.
• Αλλά ακόμη και όσοι είναι μέλη των συνιστωσών. Πόσο μπορούν να εκπροσωπούνται ή να ακολουθούν αποφάσεις που παίρνονται σε ένα τραπέζι κεκλεισμένων των θυρών;
Συντρόφισσες και σύντροφοι θέτω ερωτήματα γιατί πρέπει να τα επανεξετάσουμε όλα. Και δεν είμαστε τίποτα τρελοί που ξαφνικά αποφασίσαμε να λύσουμε -και μάλιστα δια της γραφειοκρατίας- ζητήματα ηγεσίας. Είναι ζητήματα ανοιχτά. Τα συζητάει ο κόσμος μας αυτά. Και νομίζω ότι πρέπει να συνομολογήσουμε όλοι ότι αυτός ο ΣΥΡΙΖΑ που υπάρχει σήμερα είναι αποτέλεσμα συμφωνιών ή αποφάσεων που τον συγκρότησαν κι αν δεν μας κάνει, δεν πρέπει να μας κάνει και το σύνολο τους. Είναι ο ΣΥΡΙΖΑ που έχει πλουραλιστική εκπροσώπηση στη Βουλή γιατί έτσι την αποφασίσαμε. Είναι ο ΣΥΡΙΖΑ που έχει ένα συλλογικό σχήμα ηγεσίας το οποίο όμως δεν λειτουργεί σωστά και πρέπει να δούμε γιατί δεν λειτουργεί σωστά. Είναι ο ΣΥΡΙΖΑ ο οποίος έχει ένα modus vivendi λειτουργίας των συνιστωσών που τον αποτελούν, αλλά δεν μπορεί αυτό το μοντέλο να εκφράσει το κοινωνικό του απόθεμα που είναι ο κόσμος που θέλει να συμμετάσχει και δεν του δίνουμε δυνατότητα να συμμετάσχει.
Αποτέλεσμα αυτών των αποφάσεων είναι αυτός ο ΣΥΡΙΖΑ που έχουμε σήμερα. Αν δεν μας κάνει, πρέπει να δούμε όλες αυτές τις αποφάσεις και να μην κάνουμε τους τρελούς, ότι δεν υπήρξαν. Βεβαίως, να τις επανεξετάσουμε, αλλά όλα από την αρχή σύντροφοι.
Συντρόφισσες και σύντροφοι, επαναλαμβάνω ότι είναι μια θετική εξέλιξη που βοηθά το συλλογικό μας εγχείρημα ότι ο Αλέκος Αλαβάνος δεν επιμένει στην παραίτησή του. Επαναλαμβάνω, όμως, ότι όπως δεν αποδεχθήκαμε την παραίτησή του, τουλάχιστον σε ότι αφορά τον ΣΥΝ- έτσι και δεν αποδεχθήκαμε και το σύνολο της ερμηνείας που κατέθεσε για τα αίτια, τον επιμερισμό ευθυνών.
Τώρα είναι η ώρα, με συλλογικό τρόπο, να αποτιμήσουμε το εκλογικό αποτέλεσμα, τόσο στις συνιστώσες τόσο και στον ίδιο τον ΣΥΡΙΖΑ στις τοπικές επιτροπές, στη συνεδρίαση του Πανελλαδικού συντονιστικού που θα γίνει αρχές Ιούλη και να προετοιμάσουμε συγκροτημένα την Πανελλαδική σύσκεψη του Οκτώβρη, που θα ασχοληθεί και κυρίως πρέπει να ασχοληθεί, κατά τη γνώμη μου, όχι μονάχα με την συγκυρία αλλά και με τα ζητήματα δομής και λειτουργίας του ΣΥΡΙΖΑ.
Όσον αφορά τον ΣΥΝ για άλλη μια φορά θέλω να επαναδιατυπώσω την πεποίθησή μας ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι στρατηγική επιλογή. Για άλλη μια φορά θέλω να διατυπώσω κι επισήμως την πεποίθησή μας ότι θα ενισχύσουμε τον ΣΥΡΙΖΑ. Πρώτο μας μέλημα αυτή την ώρα πρέπει να είναι και θα είναι η ενίσχυση της δημοκρατίας, η ουσιαστική συμμετοχή του κόσμου του ΣΥΡΙΖΑ στις διαδικασίες σε τοπικό, θεματικό και κεντρικό επίπεδο. Και παράλληλα για μας είναι μέλημά μας, πρώτο μας μέλη η ενωτική παρουσία του ΣΥΝ που αποτελεί εγγύηση για το προχώρημα του ενωτικού εγχειρήματος του ΣΥΡΙΖΑ
Αυτές τις σκέψεις θέλω να καταθέσω και να ακούσω και όλους τους υπόλοιπους.
