1. Πως σχολιάζετε τον αποκλεισμό του Φώτη Κουβέλη από το επικείμενο συνέδριο του ΣΥΝ
Αυτό το εξαιρετικά δυσάρεστο συμβάν και η μετέπειτα δημοσιότητα που υπήρξε ανέδειξε μια σειρά από υπαρκτά προβλήματα τα οποία οφείλει το συνέδριό μας να επιλύσει. Το κόμμα μας στα είκοσι χρόνια ζωής του έχει αφήσει ένα μοναδικό αποτύπωμα στη πολιτική ζωή του τόπου. Μιαν άλλη κουλτούρα πολιτικής λειτουργίας και παραγωγής πολιτικής, με σεβασμό στη διαφορετική άποψη όσο και στα πρόσωπα που την εκφράζουν. Με εξέπληξε, λοιπόν, όχι η μη εκλογή του Φώτη αλλά η μεθόδευσή της, στην συγκεκριμένη περίπτωση, γιατί είναι έξω από τη κουλτούρα μας. Ο καθένας έχει δικαίωμα να καταψηφίσει την αντίθετη άποψη. Όχι όμως να μεθοδεύσει τον αποκλεισμό της έκφρασής της, κάνοντας μάλιστα χρήση μιας διάταξης του καταστατικού που έχει ακριβώς το αντίθετο νόημα. Σε τελική ανάλυση αναρωτιέμαι, ανεξάρτητα από προθέσεις, ποιόν τελικά εξυπηρετούν αυτές οι πρακτικές. Σίγουρα πάντως όχι όσους αγωνιούν και προσβλέπουν σε ένα συνέδριο θετικής τομής για έναν Συνασπισμό μακράς πνοής και εγγύησης για την ενότητα των δυνάμεων της ριζοσπαστικής αριστεράς.
2. Φοβάστε ότι μπορεί τελικά το Συνέδριο να είναι ξεκαθαρίσματος λογαριασμών, όπως λέει η Ανανεωτική Πτέρυγα;
Στα χέρια των μελών του κόμματος είναι, αυτή η Κασανδρική προφητεία να μην επιβεβαιωθεί. Και ακριβώς για αυτό είμαι και αισιόδοξος, επειδή είναι στα χέρια των μελών μας. Η δημοκρατική λειτουργία και η έκφραση των μελών μας στις κρίσιμες στιγμές ποτέ δεν μας έβλαψε. Το αντίθετο μάλιστα. Και σε κάθε περίπτωση αυτό που χρειάζεται, κατά γενική ομολογία, είναι να επαναπροσδιορίσουμε συλλογικά και συνθετικά, τους όρους και τους κανόνες της δημοκρατικής λειτουργίας του κόμματος και να τους σεβαστούμε όλοι. Δεν φοβάμαι, λοιπόν, ξεκαθάρισμα λογαριασμών. Αυτό που φοβάμαι είναι το τέλμα και ένα κόμμα που την επαύριο του συνεδρίου θα λειτουργεί όπως σήμερα. Δηλαδή στο όνομα της δημοκρατίας, να επιτρέπουμε εκφυλιστικά φαινόμενα και να επικρατεί εικόνα Βαβυλωνίας. Αυτό οφείλουμε να μην το επιτρέψουμε. Και δεν θα το επιτρέψουμε.
3. Θεωρείται ότι αυτό είναι εφικτό την στιγμή μάλιστα που διαφαίνεται και διάσπαση της πλειοψηφίας;
Δεν είναι μόνο εφικτό αλλά και αναγκαίο. Είναι αλήθεια ότι κατατέθηκαν διαφορετικές εκδοχές από συντρόφους οι οποίοι όλο το προηγούμενο διάστημα ήταν στην πλειοψηφία του κόμματος. Ξέρετε η ιστορία θέτει ερωτήματα και άπαντες οφείλουν να τοποθετηθούν. Οι διαφορετικές απόψεις λοιπόν είναι θεμιτές και δεν θα επηρεάσουν τη λειτουργικότητα της πλειοψηφίας που θα προκύψει από το συνέδριο. Σε κάθε περίπτωση εγώ πιστεύω ότι υπάρχουν οι όροι για τη διαμόρφωση μιας ισχυρής, πολιτικά προωθημένης και ευρύτατης πλειοψηφίας.
4. Ο Φ. Κουβέλης εξέφρασε την ανησυχία του για το ενδεχόμενο να υπάρξει διάσπαση της πολιτικής ενότητας, της συλλογικότητας και της λειτουργίας του κόμματος.
Σέβομαι τις ανησυχίες του αλλά δεν τις συμμερίζομαι, κυρίως γιατί δεν μπορώ να φανταστώ κανέναν υπαρκτό και βιώσιμό σχεδιασμό σε μια τέτοια κατεύθυνση. Κυρίως όμως γιατί πιστεύω βαθιά, ότι παρά τις κατατεθειμένες διαφορετικές απόψεις, όλα τα κορυφαία στελέχη, θα εγγυηθούν την ενότητα και τη συνέχεια του ΣΥΝ.
5. Ένα πρώτο σχόλιο για τον προσυνεδριακό διάλογο και την πορεία προς το συνέδριο.
Τα ερωτήματα που έχουν μπει στον προσυνεδριακό διάλογο, το πρωτόγνωρο πλήθος εναλλακτικών κειμένων, αλλά και η εικόνα που παράγουμε το τελευταίο διάστημα, αν μη τι άλλο δικαιώνει την επιλογή της απεύθυνσης στα μέλη του κόμματος. Κανείς δε δικαιούται να κάνει στροφές στην στρατηγική ή να αναπροσανατολίζει τις συμμαχίες του κόμματος χωρίς την εκφρασμένη συλλογική βούληση των μελών. Σε κάθε περίπτωση όλα τα κορυφαία στελέχη οφείλουν να μιλήσουν καθαρά, και νομίζω ότι το κάνουν, για το ποιό πολιτικό σχέδιο προτείνουν, με ποιες συμμαχίες και σε ποιο στρατηγικό ορίζοντα. Πρέπει, όμως, άπαντες να τοποθετηθούν και για το εάν και κατά πόσο συμφωνούν ότι πρέπει να μπουν κανόνες στη λειτουργία μας. Αν καταλαβαίνουμε ότι κάτι δεν πάει καλά, δεν μπορούμε να το κρύβουμε και να σφυρίζουμε αδιάφορα. Οφείλουμε συλλογικά να το εντοπίσουμε και να πάρουμε συγκεκριμένα μέτρα για να το αντιμετωπίσουμε.
6. Θεωρείται ότι σας αμφισβητούν προσωπικά κ. πρόεδρε;
Η αμφισβήτηση στο πρόσωπό μου είναι απολύτως θεμιτή και η κριτική επιθυμητή. Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι τον τελευταίο χρόνο αμφισβητείται συστηματικά κυρίως από δυνάμεις εκτός του κόμματος η προσφορά, η ιστορία και η προοπτική του χώρου συνολικά. Αυτή η πορεία όμως ποτέ δεν εξαρτήθηκε από την παρουσία προσώπων στην ηγεσία. Σε κάθε περίπτωση κάθε αμφισβήτηση κάθε είδους πρέπει να διατυπώνεται ανοιχτά, πολιτικά και με καθαρές κουβέντες.
7. Τελικώς έχετε καταλήξει στην απόφαση που θα λάβετε για τον ΣΥΡΙΖΑ;
Έχουμε καταλήξει ότι δε μπορούμε να κρυβόμαστε από τα προβλήματα αλλά οφείλουμε να τα αντιμετωπίσουμε με ενωτική διάθεση, με αποφασιστικότητα αλλά και την αναγκαία για όλους μας αυτοκριτική για τα προβλήματα που προέκυψαν στη συμμαχία. Και το πρώτο βήμα είναι να είμαστε ειλικρινείς και να το παραδεχτούμε ότι ένα εγχείρημα που συγκροτήθηκε στη βάση της αλληλεγγύης και της συνύπαρξης πολλών και διαφορετικών συλλογικοτήτων και οργανώσεων της ριζοσπαστικής αριστεράς, στη βάση του κοινού στόχου της ενότητας της αριστεράς, έχει μετατραπεί σε πεδίο ανταγωνισμού και αντιπαράθεσης ανταγωνιστικών πολιτικών σχεδίων. Αυτή είναι η αλήθεια. Και ο ΣΥΝ, που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη συγκρότηση του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και οι υπόλοιπες συνιστώσες που συνιδρύσαμε αυτό το σχήμα και το πονάμε, πρέπει να αναλάβουμε την ευθύνη μας απέναντι στον κόσμο της αριστεράς που δε χρωστάει τίποτα να υφίσταται μια διαρκή, εδώ και έναν χρόνο, ταλαιπωρία. Είναι σαφές, λοιπόν, ότι ο ΣΥΝ έχει υποχρέωση μετά το συνέδριό του να αναλάβει πρωτοβουλία για μια νέα πολιτική συνεννόηση στον ΣΥΡΙΖΑ. Να ξεκαθαρίσουμε αν έχουμε ένα κοινό πολιτικό σχέδιο, που το υπηρετούμε όλοι ή πολλά αποκλίνοντα και ενδεχομένως ανταγωνιστικά. Να ανανεώσουμε το πολιτικό μας συμβόλαιο για να ξεπεράσουμε εκατέρωθεν καχυποψίες και ανταγωνισμούς που δεν αφήνουν το συμμαχικό σχήμα να αποτελέσει για την αριστερά, εργαλείο υπέρβασης της δομικής κρίσης και του κατακερματισμού του πολιτικού συστήματος και όχι μέρος της.
8. Λέγεται ότι το Μέτωπο με τις κινήσεις που κάνει (ξεχωριστές συγκεντρώσεις, εκδηλώσεις, περιοδείες στελεχών κ.α) δεν βοηθά και προχωρά στη δημιουργία κόμματος μέσα στο κόμμα;
Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι κόμμα αλλά πολιτική συμμαχία. Θα επαναλάμβανα ίσως μια εύστοχη διατύπωση ότι είναι κάτι λιγότερο από κόμμα αλλά κάτι περισσότερο από συμμαχία. Ο ΣΥΡΙΖΑ συγκροτήθηκε και προχώρησε ως ένα πολυπολικό σχήμα της ριζοσπαστικής αριστεράς, με ισότιμη συμμετοχή πολλών και διαφορετικών συνιστωσών, με σεβασμό στην οργανωτική αυτοτέλεια της καθεμιάς και με διάθεση να προχωράμε σε αυτά που μας ενώνουν και όχι να εμμένουμε σε αυτά που μας χωρίζουν. Η διοργάνωση μιας συγκέντρωσης από ορισμένες συνιστώσες δεν αποτελεί από μόνη της πρόβλημα. Έχουν κάθε δικαίωμα. Το ζήτημα είναι πια πολιτική εξυπηρετεί η κάθε εκδήλωση. Υπηρετεί τη πολιτική της ενότητας; Πάει το συμμαχικό μας σχήμα πιο μπροστά ή λειτουργεί αντίστροφα;
9. Εσείς τι πιστεύετε;
Πιστεύω ότι από μόνο του το γεγονός ότι διαφαίνεται μια τάση μετασχηματισμού του σχήματος σε διπολικό και μάλιστα όχι με όρους πολιτικής συνεννόησης αλλά με όρους πολιτικής αντιπαράθεσης, είναι ένα σοβαρό ζήτημα. Ανεξάρτητα της δυσαναλογίας των πόλων που σχηματίζονται, πρόκειται για έναν μετασχηματισμό που εγκυμονεί κινδύνους για το ενωτικό εγχείρημα και σε κάθε περίπτωση, αν είναι έτσι, μας αναγκάζει όλους να κάτσουμε στο τραπέζι ενός ειλικρινούς διαλόγου και να ανταλλάξουμε ξεκάθαρα και ανοιχτά τις απόψεις και τα σχέδιά μας. Ούτε να παίζουμε κρυφτούλι μεταξύ μας, ούτε να δίνουμε την εικόνα ότι εμείς που παλεύουμε για την ενότητα δράσης όλης της αριστεράς και στέλνουμε μήνυμα ενωτικών συγκεντρώσεων στο ΚΚΕ, οργανώνουμε χωριστές συγκεντρώσεις μεταξύ μας. Αυτά είναι αστεία πράγματα, αναντίστοιχα με τις ανάγκες των καιρών.
10. Σκληρά μέτρα σε συνδυασμό με τις κοινωνικές αντιδράσεις. Θα αντέξει η κυβέρνηση και αν όχι «μετά τι»;
Η κυβέρνηση δεν θα αντέξει. Ειδικά στην πολύ πιθανή περίπτωση νέων μέτρων το φθινόπωρο, η απονομιμοποίηση θα είναι πλήρης. Χρέος δικό μας είναι όχι μόνο να περιγράψουμε την αριστερή διέξοδο από τη οικονομική και πολιτική κρίση, αλλά να οικοδομήσουμε και το μέτωπο των δυνάμεων που θα την επιβάλλει. Προϋπόθεση, λοιπόν, για να το πετύχουμε είναι να πούμε καθαρά στο λαό το τι θέλουμε να κάνουμε. Να δώσουμε σάρκα και οστά σε αυτό που λέμε νέα μεταπολίτευση.
11. Θα υπάρξει κατά την εκτίμησή σας αποδέσμευση δυνάμεων η και στελεχών από το ΠΑΣΟΚ; Είστε έτοιμοι να τους «υποδεχτείτε»;
Αυτή η αποδέσμευση έχει ήδη αρχίσει να συμβαίνει. Το τι συνέβη στην κοινοβουλευτική ομάδα είναι ένα μικρό μόνο δείγμα της. Δυστυχώς πολλοί, όχι όλοι άκουσαν τη φωνή της κομματικής πειθαρχίας και όχι της συνείδησής τους, που είμαι βέβαιος τους έλεγε να μην ψηφίσουν. Εμείς, και δεν το κρύβουμε, οικοδομούμε κάθε μέρα την συμπόρευση των δυνάμεων του ΠΑΣΟΚ που δεν βολεύονται στον κορσέ του ΔΝΤ, με την αριστερά και τα συνδικάτα, σε ένα μέτωπο κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων που όχι μόνο θα βγάλει τη χώρα από το αδιέξοδο, αλλά και θα σφραγίσει την μελλοντική της πορεία.
12. Ακόμα και τώρα, η Αλ. Παπαρήγα δεν χάνει ευκαιρία για να επιτίθεται στο ΣΥΡΙΖΑ παρά τη δική σας προσπάθεια για προσέγγιση.
Οι διαφορές μας με το ΚΚΕ είναι γνωστές. Αυτή την ώρα όμως δεν θέλω να δώσω καμία λαβή για άγονες αντιπαραθέσεις. Εμείς Θα επιμείνουμε στην ανάγκη της ευρύτερης δυνατής συσπείρωσης δυνάμεων για να φύγουμε από τον εναγκαλισμό του μηχανισμού Ε.Ε./ΔΝΤ ο οποίος εγγυάται την ύφεση την ανεργία, τη φτώχεια αλλά και την έκρηξη χρεών και ελλειμμάτων. Από κει και πέρα ο κόσμος της αριστεράς κρίνει και αξιολογεί στάσεις και συμπεριφορές και είμαι βέβαιος ότι σε λίγο θα αρχίσει να ασκεί σημαντικές πιέσεις σε όλους για την ενότητα δράσης όλων όσων πραγματικά επιθυμούν να ανατρέψουν τα εγκληματικά μέτρα της κυβέρνησης.
13. Τα δυο μεγάλα κόμματα είναι πολύ χαμηλά στις δημοσκοπήσεις(το ίδιο είχε συμβεί, πάντως, και λίγους μήνες πριν τις εκλογές), ωστόσο και η δική σας αριστερά δεν τσιμπάει.
Έχετε δίκιο. Αν ο χώρος μας δεν σπαράσσονταν εδώ και ένα χρόνο από μια αδικαιολόγητη και παράλογη εσωτερική σύγκρουση, θα είχε ήδη ξαναφτάσει στα διψήφια δημοσκοπικά ποσοστά της προηγούμενης διετίας. Ίσως και λίγο παραπάνω. Ο δικομματισμός βρίσκεται σε απόλυτη αναντιστοιχία με τις προσδοκίες του κόσμου μιας και δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να αποκαταστήσει και να εγγυηθεί ένα βιοτικό επίπεδο το οποίο ο κόσμος προσδοκά και δικαιούται. Από την άλλη, όμως, εμείς για να γίνουμε αξιόπιστη λύση, πρέπει να σταματήσουμε να παράγουμε απλώς θόρυβο και να παράγουμε στίγμα. Να σταματήσουμε να προτάσσουμε την ιδιαιτερότητά του ο καθένας και να προτάξουμε το κοινό κεκτημένο και την πληθώρα των προτάσεων μας. Να μην σπεύδουμε να υιοθετούμε επιθέσεις των αντιπάλων όπως η ανοησία «δεν έχουμε προτάσεις». Να μην κάνουμε το έλασσον, μείζον στην προσπάθειά μας να καταγράψουμε μια ιδιαιτερότητα. Για αυτό άλλωστε προχωράμε στο έκτακτο Συνέδριο του ΣΥΝ. Για να προσπαθήσουμε από κάπου να πιάσουμε το κουβάρι και να το συμμαζέψουμε. Είμαι αισιόδοξος ότι δε θα χάσουμε αυτή την ευκαιρία για μια νέα αρχή.
14. Παρά τα επώδυνα μέτρα που παίρνουν ευρωπαϊκές κυβερνήσεις αλλά και τον πανευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης που δημιουργήθηκε, το ευρώ δείχνει να κλονίζεται. Μήπως πρέπει να σκεφτούμε σοβαρά την αποχώρηση;
Οι εξελίξεις μας δικαιώνουν δυστυχώς. Στραπατσάρουν την επιχειρηματολογία της κυβέρνησης ότι οι συνθήκες δεν αλλάζουν. Αλλάζουν μέσα σε ένα εικοσιτετράωρο. Το θέμα είναι ότι οι αλλαγές αν δεν γίνουν με την αριστερά και το κίνημα στη θέση του πρωταγωνιστή θα έχουν αρνητική φορά. Βλέπουμε για παράδειγμα η χώρα μας να γίνεται από πειραματόζωο, δούρειος ίππος ανακατέματος του ΔΝΤ στην Ευρώπη. Βλέπουμε να υπάρχουν επιδιώξεις για συνταγματική κατοχύρωση της δημοσιονομικής πειθαρχίας. Για να αποτραπούν αυτές οι εξελίξεις, πρέπει η Ευρωπαϊκή αριστερά να βαδίσει συντονισμένα στον αγώνα. Να ανοίξει πανευρωπαϊκά την προοπτική των μεγάλων απελευθερωτικών οραμάτων. Τώρα, η αποχώρηση από το ευρώ, όσο πιθανή και να είναι, δεν είναι επιλογή μας. Την απεργάζονται όσοι επιθυμούν τη βίαιη υποτίμηση των μισθών, των αμοιβών, των αξιών γης. Την επιθυμούν όσοι προσδοκούν να βγάλουν τα λεφτά του έξω για λίγες μέρες και επιστρέψουν για να αγοράσουν κοψοχρονιά υποδομές, γη, εργασία.
15. Γίνεται πολλή συζήτηση για αλλαγές στη λειτουργία του πολιτικού συστήματος, για το νόμο περί ευθύνης υπουργών, κλπ. Είστε αισιόδοξος.
Γίνεται συζήτηση αλλά κανείς από τα δύο μεγάλα κόμματα και τα μέσα ενημέρωσης δεν μπαίνει στον κόπο να θυμίσει πως για αυτά τα θέματα εδώ και μία δεκαετία έχουμε καταθέσει δέσμη προτάσεων. Πρέπει να φανούν όλοι ίδιοι, άρα να αποκρύψουμε ότι ο Συνασπισμός κατέθετε προτάσεις και ΠΑΣΟΚ και ΝΔ καταψήφιζαν. Πολλές φορές μάλιστα μας κατήγγειλαν κιόλας. Το 2001 και το 2006 χάθηκαν δύο ιστορικές ευκαιρίες για την κατοχύρωση και την εμβάθυνση της δημοκρατίας. Ο δικομματισμός ήθελε να προστατεύσει τα στελέχη του, εμείς θέλαμε το αυτονόητο, να σταματήσει η ευνοϊκή μεταχείριση υπέρ των πολιτικών προσώπων εις βάρος των πολιτών που κατηγορούνται για τις ίδιες πράξεις. Τώρα συναγωνίζονται ποιος είναι πιο ηθικός και ποιος θα το κάνει καλύτερα. Τίποτε δεν θα κάνουν, αν δεν σταματήσει η πολιτική ομερτά και οι υπόγειες συνεννοήσεις, τρεις δικοί μου τρεις δικοί σου, το πολιτικό σύστημα θα πολλαπλασιάσει την κρίση του. Βέβαια περιμένουμε και τις υπόλοιπες προτάσεις τους. Ξέρουμε καλά πως στην αναθεώρηση θα επιχειρήσουν πάλι να «εξοντώσουν» το άρθρο 16 για την παιδεία, το άρθρο 24 για το περιβάλλον και φυσικά το επίκαιρο άρθρο 28.
16. Στη βουλή έχει στηθεί μπαράζ εξεταστικών. Το σχόλιό σας.
Δεν σκοπεύουν να ματώσουν Παπανδρέου και Σαμαράς. Και τα μεγάλα σκάνδαλα, αντικείμενο συναλλαγής και συμβιβασμών μεταξύ τους είναι. Δεν είναι μόνο η Siemens και το Βατοπέδι, υπάρχουν τα τελευταία χρόνια μία σειρά σκανδάλων, χρηματισμού προσώπων και κομμάτων, που γέννησε το διαφθαρμένο πολιτικό σύστημα του δικομματισμού. Με λίγα λόγια, το μόνο που απασχολεί ΠΑΣΟΚ και ΝΔ, είναι να αποδείξουν ότι ο άλλος έκλεψε περισσότερο. Από εμάς να μην περιμένουν δάνεια ηθικής. Και σε αυτή τη περίπτωση οι μόνοι που μπορούν να δώσουν τη λύση είναι οι ίδιοι οι πολίτες.
17. Μια αποτίμηση της επίσκεψης ερντογάν, θεωρείτε ότι μπαίνουμε σε νέα φάση στις σχέσεις με τη γειτονική χώρα;
Μακάρι να είναι έτσι. Δεν είμαι απόλυτα βέβαιος αν συμβαίνει αυτό ή απλά παρακολουθούμε αμήχανοι και χωρίς στρατηγική μια ενεργητική πολιτική από πλευράς Τουρκίας να προωθήσει γεωπολιτικά και οικονομικά συμφέροντα. Σε κάθε περίπτωση, τα μεγάλα ζητήματα, όπως το casus beli, η υφαλοκρηπίδα, ο εναέριος χώρος, παραμένουν άλυτα. Άλλωστε δεν είμαστε μόνο εμείς σε μία μεγάλη κρίση. Και οι δύο χώρες έχουν σοβαρά εσωτερικά προβλήματα. Είναι μία μεγάλη ευκαιρία να απαλλαγούμε από το βάρος των εξοπλιστικών προγραμμάτων, με τις μίζες και τις προμήθειες τους. Ταυτόχρονα, όμως, πρέπει να δημιουργήσουμε τις βάσεις ώστε να ξεκινήσει ένας ουσιαστικός διάλογος για την οριστική επίλυση των διαφορών μας, με βάση το διεθνές δίκαιο. Ο μόνοι που έχουν να χάσουν από αυτό είναι οι πολεμικές βιομηχανίες και οι πατριδοκάπηλοι.
To Γραφείο Τύπου
