Οι αυτοδιοικητικές εκλογές του Νοεμβρίου θα διεξαχθούν σ’ ένα εντελώς διαφορετικό πολιτικό πλαίσιο, που προσδιορίζεται από την κρίση και τις αντιλαϊκές πολιτικές της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, αλλά και την κατάσταση που επικρατεί στο χώρο της αυτοδιοίκησης, έτσι όπως προσδιορίστηκε από τις πολιτικές του δικομματισμού μέχρι σήμερα, αλλά και όπως προδιαγράφονται από το λεγόμενο σχέδιο Καλλικράτης.
Μετά την εισαγωγή από την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ του Ν. 2218/94 για την Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση οι αλλεπάλληλες νομοθετικές μεταρρυθμίσεις και ιδιαίτερα ο νόμος 2503/97 «αφυδάτωσαν» το θεσμό και τον μετέτρεψαν σε θεσμό-φάντασμα, διεκπεραιωτή γραφειοκρατικών διαδικασιών, επιβεβαιώνοντας δυστυχώς την κριτική μας που ασκήσαμε στον σχεδιασμό και την εφαρμογή τους.
Στη συνέχεια, με το νόμο 2539/97 εισήγαγε τον «Καποδίστρια», ο οποίος επαγγέλθηκε ως μια μεταρρυθμιστική τομή στο μέχρι τότε αναχρονιστικό σύστημα Τ.Α., που 12 χρόνια μετά την εφαρμογή του μπορούμε να πούμε ότι, διέψευσε τις προσδοκίες και δεν πέτυχε τους στόχους που είχε θέσει. Δεν συνοδεύτηκε από ριζική αλλαγή του πολιτικού και διοικητικού συστήματος της χώρας, του κεντρικού κράτους, των νομαρχιών και των νέων διευρυμένων Δήμων, με αποτέλεσμα να παραμένει κυρίαρχος ο συγκεντρωτισμός και η μειωμένη προσβασιμότητα του πολίτη στη λήψη και την υλοποίηση των αποφάσεων. Δεν άλλαξε το συγκεντρωτικό δημοτικό σύστημα διακυβέρνησης με απλή αναλογική, αντιπροσώπευση Τοπικών Συμβουλίων, πόρους και αρμοδιότητες. Δεν έγινε ο Δήμος υπερασπιστής και συνδιοργανωτής της αντίστασης και διεκδίκησης των δημοτών.
Το σχέδιο «Καλλικράτης» εισάγεται από την κυβέρνηση και μάλιστα εσπευσμένα, όχι γιατί προσβλέπει στην ουσιαστική αποκέντρωση του κράτους, αλλά κυρίως για λόγους δημοσιονομικούς και γι’ αυτό εντάχθηκε στο αντιλαϊκό πρόγραμμα σταθερότητας που κατέθεσε στην ΕΕ.
Οι νέες συνενώσεις που προτείνονται με μοναδικό κριτήριο το πληθυσμιακό και μάλιστα χωρίς την αποφασιστική συμμετοχή στη λήψη των αποφάσεων των αρμόδιων φορέων και όλων των δημοτών, δε σημαίνει αναγκαστικά ότι θα δημιουργήσουν ένα Δήμο δημοκρατικό, διαφανή, συμμετοχικό και αποδοτικό.
Προτείνει 7 Γενικές Διευθύνσεις (κρατικές Υπερπεριφέρειες) δημιουργώντας στις νέες περιφέρειες συνθήκες κρατικού νεοσυγκεντρωτισμού. Προωθεί τον «ομοσπονδιακό» χαρακτήρα των Περιφερειών και των Δήμων. Καθιερώνει ένα νέο κατακερματισμό με τον τρόπο εκλογής των περιφερειακών και δημοτικών συμβούλων, ενισχύει τον «αρχηγικό» περιφερειαρχοκεντρικό & δημαρχοκεντρικό χαρακτήρα της διοίκησης.
Αναπαράγει το συγκεντρωτικό, προσωποκεντρικό και δημαρχοκεντρικό μοντέλο με ένα εκλογικό σύστημα καλπονοθευτικό, μη αντιπροσωπευτικό και αντιδημοκρατικό, με συνέπεια να ενισχύει το δικομματικό σύστημα και στην αυτοδιοίκηση. Ο ΣΥΝ επιμένει στην καθιέρωση της απλής αναλογικής που θα συμβάλει στην ενθάρρυνση της συμμετοχής τοπικών κοινωνικών συλλογικοτήτων, ενεργών πολιτών και στην αποτύπωση της τοπικής κοινωνικής δυναμικής.
Ο «Καλλικράτης» δεν εξασφαλίζει τους αναγκαίους πόρους για την εφαρμογή του, για την κάλυψη των αναγκαίων υπηρεσιών και υποδομών που θα στοχεύουν στην εξάλειψη των μεγάλων περιφερειακών και ενδοπεριφερειακών ανισοτήτων που χαρακτηρίζουν τον σημερινό αυτοδιοικητικό χάρτη, παρουσιάζοντας πλήρη ασάφεια όσον αφορά στους πόρους και τις αρμοδιότητες.
Η περίφημη «διαβούλευση» είναι κοροϊδία αφού ο χρόνος προς συζήτηση θα είναι ελάχιστος έως μηδενικός και ως εκ τούτου χωρίς την ουσιαστική συμμετοχή των αρμόδιων φορέων και των ίδιων των πολιτών.
Ο ΣΥΝ εκτιμά ότι το σχέδιο «Καλλικράτης» όπως παρουσιάστηκε, όχι μόνο δεν ανταποκρίνεται στην ανάγκη για μια ουσιαστική, δημοκρατική, διοικητική μεταρρύθμιση με αποκέντρωση και αυτοδιοίκηση, αλλά ουσιαστικά την αντιστρατεύεται και ως εκ τούτου είμαστε αντίθετοι.
Συμπερασματικά μπορούμε να πούμε ότι οι επιλογές του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ παρά τις προσπάθειες που καταβάλλουν συνεχώς, οι αυτοδιοικητικές δυνάμεις της Ριζοσπαστικής Αριστεράς περιόρισαν μέχρι ουσιαστικής ακύρωσης το ρόλο που θα έπρεπε να έχει ο θεσμός της Τ.Α.
Ο ΣΥΝ επιμένει να διεκδικεί μια ουσιαστική δημοκρατική διοικητική μεταρρύθμιση του κράτους με αιρετές περιφέρειες με εσωτερική αποκέντρωση στις Νομαρχίες και με Δήμους ικανούς να επιτελούν το έργο τους. Με ριζική φορολογική μεταρρύθμιση χωρίς επιβολή νέων φόρων στους πολίτες και με την ανακατανομή των πόρων και των εξουσιών υπέρ των αυτοδιοικητικών θεσμών.
Ο ΣΥΝ θα αγωνιστεί από όποια θέση και να βρίσκεται για τον εκδημοκρατισμό των θεσμών, για την καθιέρωση της απλής αναλογικής, την αναβάθμιση των αιρετών οργάνων της Αυτοδιοίκησης, τη δημιουργία χώρου άμεσης δημοκρατίας και συμμετοχής των πολιτών για την ενίσχυση του λαϊκού και κοινωνικού ελέγχου. Την επεξεργασία σχεδίων περιφερειακής και τοπικής ανάπτυξης με προτεραιότητα το κοινωνικό όφελος, την υπεράσπιση της κατοικίας, του δημόσιου χώρου και του περιβάλλοντος.
Ο ΣΥΝ εξακολουθεί να διεκδικεί ένα νέο Εθνικό χωροταξικό σχεδιασμό με στόχο την ισόρροπη ανάπτυξη με την αντιμετώπιση των τεράστιων ανισοτήτων μεταξύ κέντρου και περιφέρειας, φορέας κοινωνικής και οικονομικής προόδου, φορέας ουσιαστικής κοινωνικής συμμετοχής, δημοκρατίας και διαφάνειας.
Θεωρούμε ότι οι δημοτικές αρχές αλλά και τα κινήματα πόλης θα πρέπει να αγωνίζονται και να διεκδικούν την βελτίωση της ποιότητας της καθημερινής ζωής όλων των πολιτών, ανεξαρτήτως φύλου, φυλής και θρησκεύματος. Την προώθηση κοινωνικής πολιτικής ενάντια σε κάθε μορφή κοινωνικού αποκλεισμού, την υποστήριξη ευπαθών κοινωνικών ομάδων, τις ανοιχτές θεραπευτικές κοινότητες, την ένταξη των μεταναστών με όλα τους τα δικαιώματα. Αυτά δεν είναι απλά ζητήματα πολιτικής επιλογής αλλά πάλη ιδεολογικής ηγεμονίας απέναντι στον κοινωνικό συντηρητισμό, ο οποίος αλληλοτροφοδοτείται με νεοφιλελεύθερα σχέδια όπως, επιχειρήσεις «σκούπα», «σώματα πολιτών» για τη συνοικιακή ασφάλεια, πάνοπλα στρατιωτικοποιημένα αστυνομικά σώματα, κάμερες σε δρόμους και σε σχολεία.
Τέλος ο ΣΥΝ θα επιδιώξει τη διασύνδεση των Περιφερειακών και Δημοτικών αρχών με τους μαζικούς φορείς, τα κινήματα περιοχής, με συλλογικότητες φεμινιστικού χαρακτήρα και κάθε μορφής προοδευτικές και ριζοσπαστικές συλλογικότητες κοινωνικού, οικολογικού και πολιτιστικού χαρακτήρα.
Η ΕΚΛΟΓΙΚΗ ΤΑΚΤΙΚΗ ΤΟΥ ΣΥΝ
Οι εκλογές του Νοεμβρίου σχεδόν σίγουρα θα διεξαχθούν με το νέο νόμο που καταργεί τις Νομαρχίες, θεσμοθετεί 13 Περιφέρειες και ταυτόχρονα προχωράει σε συνενώσεις Δήμων και Κοινοτήτων. Που, πόσες και ποιες δεν είναι ακόμα γνωστό. Ένα σχέδιο που όχι μόνο υπονομεύει την αναγκαία ουσιαστική μεταρρύθμιση του κράτους αλλά επιβάλλει και σκληρή λιτότητα σε όλο το οικοδόμημα της ΤΑ. Αυτές οι εκλογές διεξάγονται στο ασφυκτικό κοινωνικό οικονομικό πλαίσιο που δημιουργείται από την πρωτοφανή στα χρονικά επίθεση της κυβέρνησης ενάντια στα εργασιακά, οικονομικά και κοινωνικά δικαιώματα όλων των εργαζομένων, μικρομεσαίων επιχειρηματιών των αγροτών και της νεολαίας, πολιτικές στις οποίες συναινούν οι ηγεσίες της ΝΔ και του ΛΑΟΣ.
Ο ΣΥΝ οφείλει να θέσει στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος των δημοτών αυτά τα προβλήματα και να επιδιώξει την ένταξή τους στα προγράμματα αλλά και στις δράσεις των αυτοδιοικητικών σχημάτων στα οποία συμμετέχει, να εντείνει τη δραστηριότητά του, να κάνει τη παρουσία του αισθητή στους δημότες με την ενασχόλησή με τα ιδιαίτερα προβλήματα κάθε τοπικής κοινωνίας, αλλά και τα γενικότερα που επηρεάζουν τη ζωή τους.
Οι εκλογές του Νοεμβρίου αποκτούν μεγάλη σημασία, γιατί θα πρέπει να εκφραστεί η αντίθεση του κόσμου στην επιχειρούμενη υπονόμευση μιας αναγκαίας δημοκρατικής αναγέννησης της ΤΑ, αλλά και η αντίστασή του στις αντιλαϊκές πολιτικές της κυβέρνησης. Πολιτικές που αυξάνουν καθημερινά την ανεργία μειώνουν τους μισθούς, πολλαπλασιάζουν τις ελαστικές μορφές εργασίας, τη μαύρη εργασία, διευκολύνουν τις απολύσεις. Τα δε τρία ΔΕΝ για τη κοινωνική ασφάλιση μετατρέπονται σε τρία ΝΑΙ, δηλαδή αυξάνονται τα όρια ηλικίας, οι εισφορές και μειώνονται οι συντάξεις. Αυξάνονται οι έμμεσοι φόροι και κόβεται ο 14ος μισθός.
Από σήμερα θα πρέπει να επιδιώκουμε ευρύτατες συσπειρώσεις της κοινωνικής και πολιτικής Αριστεράς, αλλά και με όλους όσους θέλουν να αλλάξουν τα πράγματα στο Δήμο, αγωνίζονται κατά των νεοφιλελεύθερων πολιτικών, διεκδικούν διεύρυνση του «δημόσιου χώρου» και βάθεμα της Δημοκρατίας.
Οι αυτοδιοικητικές κινήσεις επιδιώκουν τη συγκρότηση ψηφοδελτίων με πυρήνα τις δυνάμεις του ΣΥΡΙΖΑ και την ισχυρή παρουσία των δυνάμεων της ευρύτερης Αριστεράς, των Οικολόγων Πράσινων, Ριζοσπαστών Οικολόγων καθώς και δυνάμεων που αποδεσμεύονται από τις πολιτικές των ηγεσιών τους και συγκρούονται με τις πολιτικές του δικομματισμού και στην Τ.Α. Επιδιώκεται η συμμετοχή συσπειρώσεων κατοίκων διαφόρων θεματικών ενδιαφερόντων, κινήσεων πολιτών κι όλων όσων μάχονται και διεκδικούν μια ουσιαστική, δημοκρατική και φιλολαϊκή ΤΑ.
Από σήμερα λοιπόν, στη βάση των παραπάνω, ανιχνεύουμε τις δυνατότητες που υπάρχουν για τη συγκρότηση των ψηφοδελτίων στις Περιφέρειες και στους «διευρυμένους» δήμους των μεγάλων πόλεων (πρωτεύουσες νομών και άλλες πόλεις) σε αντιδικομματική κατεύθυνση, με βάση τις νομαρχιακές και δημοτικές παρατάξεις που συμμετέχουμε και με τις δυνάμεις μας στις αντίστοιχες Νομαρχίες που θα δημιουργήσουν τις νέες Περιφέρειες.
Γνωρίζουμε ότι η περιφέρεια, το εκλογικό σύστημα και η πρώτη εφαρμογή του θεσμού δημιουργούν πρόσθετες δυσκολίες στο κόμμα μας και τις δυνάμεις του χώρου. Οφείλουμε να τις υπερβούμε, μπορούμε να τα καταφέρουμε, αρκεί από τώρα όλες μας οι δυνάμεις να μπουν στη μάχη που είναι δύσκολη, αλλά ωραία.
