Πριν από 70 χρόνια περίπου, κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, ένα αποτρόπαιο έγκλημα διαπράχθηκε στην πόλη του Λένινγκραντ. Για περισσότερες από χίλιες μέρες, μία εξτρεμιστική οργάνωση με το όνομα «Ο Κόκκινος Στρατός» κράτησε εκατομμύρια κατοίκους της πόλης ως ομήρους και προκάλεσε τα αντίποινα του Γερμανικού στρατού στις πόλεις.
Οι Γερμανοί δεν είχαν άλλη εναλλακτική από το να βομβαρδίσουν τους αμάχους και να επιβάλουν έναν απόλυτο αποκλεισμό, που προκάλεσε το θάνατο εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων. Λίγο καιρό πριν, ένα παρόμοιο έγκλημα είχε διαπραχθεί στην Αγγλία. Η σπείρα του Τσώρτσιλ κρυβόταν ανάμεσα στον πληθυσμό του Λονδίνου, χρησιμοποιώντας εκατομμύρια αμάχους ως ανθρώπινες ασπίδες. Οι Γερμανοί ήταν αναγκασμένοι να στείλουν τη Λουφτβάφε και να μετατρέψουν την πόλη σε ερείπια. Το ονόμασαν «Αστραπή».
Αυτή θα ήταν η περιγραφή που θα εμφανιζόταν σήμερα στα ιστορικά βιβλία, αν οι Γερμανοί είχαν νικήσει στον πόλεμο.
Εξωφρενικό; Όχι περισσότερο από τις καθημερινές περιγραφές στα Ισραηλινά μέσα ενημέρωσης, που επαναλαμβάνονται διαρκώς: οι «τρομοκράτες» της Χαμάς χρησιμοποιούν τους κατοίκους της Γάζας ως «ομήρους» και εκμεταλλεύονται τις γυναίκες και τα παιδιά ως «ανθρώπινες ασπίδες», δεν αφήνουν στο Ισραήλ καμία εναλλακτική λύση εκτός από το να πραγματοποιεί τους μαζικούς βομβαρδισμούς, στους οποίους, προς μεγάλη θλίψη του Ισραήλ, χιλιάδες γυναίκες, παιδιά και άοπλοι άνδρες σκοτώνονται και τραυματίζονται.
Σε αυτόν τον πόλεμο, όπως σε κάθε σύγχρονο πόλεμο, η προπαγάνδα παίζει βασικό ρόλο. Σχεδόν όλα τα μέσα ενημέρωσης του Δυτικού κόσμου αρχικά επαναλάμβαναν την επίσημη προπαγάνδα του Ισραήλ. Αγνόησαν σχεδόν εξ ολοκλήρου την παλαιστινιακή πλευρά της υπόθεσης, για να μην αναφέρω τις καθημερινές διαδηλώσεις των Ισραηλινών ειρηνιστών.
Η επιχειρηματολογία της Ισραηλινής κυβέρνησης («Το κράτος οφείλει να προστατεύσει τους πολίτες του ενάντια στους πυραύλους Κασάμ») έγινε αποδεκτή ως απόλυτη αλήθεια. Η όψη εκ των έσω, ότι δηλαδή οι πύραυλοι ήταν τα αντίποινα για τον αποκλεισμό που έχει εξαθλιώσει ενάμισι εκατομμύριο αμάχους της Λωρίδας της Γάζας, δεν αναφέρθηκε καν.
Μόνο όταν οι τρομερές σκηνές από τη Γάζα άρχισαν να εμφανίζονται στις οθόνες του δυτικού κόσμου άρχισε η κοινή γνώμη να αλλάζει σταδιακά.
Ο πόλεμος – κάθε πόλεμος – είναι ένα κατασκεύασμα ψεμάτων. Είτε το ονομάσουν προπαγάνδα είτε ψυχολογικό πόλεμο, όλοι αποδέχονται πως είναι σωστό να λες ψέματα για τη χώρα σου. Οποιοσδήποτε λέει την αλήθεια διατρέχει τον κίνδυνο να τον ονομάσουν προδότη. Το πρόβλημα είναι ότι η προπαγάνδα είναι πιο πειστική για τον ίδιο τον προπαγανδιστή. Και αν πείσουμε τους εαυτούς μας ότι ένα ψέμα είναι η αλήθεια και ότι η παραποίηση είναι η πραγματικότητα, τότε δε μπορούμε πλέον να λάβουμε λογικές αποφάσεις.
Παραποίηση
Ένα παράδειγμα αυτής της διαδικασίας είναι η πιο σοκαριστική θηριωδία αυτού του πολέμου: ο βομβαρδισμός του σχολείου του ΟΗΕ στη Φακούρα, στον καταυλισμό προσφύγων της Τζαμπαλίγια. Αμέσως αφού το γεγονός έγινε γνωστό σε όλο τον κόσμο, ο στρατός «αποκάλυψε» ότι μαχητές της Χαμάς έριχναν βλήματα από ένα σημείο κοντά στη είσοδο του σχολείου. Ως απόδειξη κυκλοφόρησαν μία αεροφωτογραφία που πράγματι έδειχνε το σχολείο και το σημείο. Μα μετά από μικρό χρονικό διάστημα ο επίσημος ψεύτης του στρατού χρειάστηκε να παραδεχτεί πως η φωτογραφία ήταν πάνω από έτους. Εν συντομία: μία παραποίηση.
Αργότερα, ο επίσημος ψεύτης ισχυρίσθηκε πως «οι στρατιώτες μας δέχθηκαν πυρά μέσα από το σχολείο». Μόλις μια μέρα μετά, ο στρατός παραδέχτηκε στο προσωπικό του ΟΗΕ ότι και αυτό ήταν ψέμα. Κανείς δεν είχε πυροβολήσει μέσα από το σχολείο, δεν υπήρχαν μαχητές της Χαμάς μέσα στο σχολείο, παρά μόνο τρομοκρατημένοι πρόσφυγες.
Αλλά η παραδοχή τους δεν έκανε σχεδόν καμία διαφορά πλέον. Μέχρι τότε, το Ισραηλινό κοινό είχε πεισθεί απολύτως πως «είχαν δεχθεί πυρά μέσα απ’ το σχολείο» και οι εκφωνητές της τηλεόρασης το διατύπωναν ως απόλυτο γεγονός.
Οπότε πήγε μαζί με τις άλλες θηριωδίες. Κάθε βρέφος μεταμορφώνεται, με το θάνατό του, σε ένα «τρομοκράτη» της Χαμάς. Κάθε βομβαρδισμένο τζαμί ακαριαία μετατρέπεται σε βάση της Χαμάς, κάθε πολυκατοικία μετατρέπεται σε κρυψώνα όπλων, κάθε σχολείο σε βάση οργάνωσης τρομοκρατίας, κάθε κυβερνητικό κτίριο σε «σύμβολο της κυριαρχίας της Χαμάς». Έτσι, ο Ισραηλινός στρατός διατήρησε την αγνότητά του, ως ο «πιο ηθικός στρατός στον κόσμο».
Η αλήθεια είναι πως οι θηριωδίες είναι ένα άμεσο αποτέλεσμα του σχεδιασμού του πολέμου. Αυτό αντανακλά την προσωπικότητα του Εχούντ Μπαράκ, ενός άνδρα του οποίου η σκέψη και οι πράξεις είναι ξεκάθαρα στοιχεία για αυτό που ονομάζεται «ηθική παράνοια», μία κοινωνιοπαθή διαταραχή.
Ο αληθινός σκοπός (πέρα από το να κερδίσει έδρες στις ερχόμενες εκλογές) είναι να τερματίσει την κυριαρχία της Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας. Στη φαντασία των σχεδιαστών, η Χαμάς είναι ένας εισβολέας που έλαβε την κυριαρχία σε μία ξένη χώρα. Η πραγματικότητα, όμως, είναι τελείως διαφορετική. Μία πρώτη προτεραιότητα των σχεδιαστών του πολέμου ήταν να ελαχιστοποιήσουν τις απώλειες σε στρατιώτες, γνωρίζοντας πως η διάθεση ενός μεγάλου τμήματος του πληθυσμού που είναι υπέρ του πολέμου θα άλλαζε αν εμφανίζονταν στοιχεία για τέτοιες απώλειες. Αυτό συνέβη στο Λίβανο στον Πρώτο και στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Αυτή η σκέψη έπαιξε ένα πολύ σημαντικό ρόλο διότι ολόκληρος ο πόλεμος είναι τμήμα της προεκλογικής εκστρατείας. Οι σχεδιαστές του πίστεψαν ότι θα μπορούσαν να αποτρέψουν τον κόσμο από το να δει τις εικόνες του, με το να απαγορεύσουν τη δημοσιογραφική κάλυψη με τη βία. Αλλά σε ένα σύγχρονο πόλεμο, μία τόσο στείρα κατασκευασμένη οπτική δεν μπορεί να αποκλείσει εντελώς όλους τους άλλους – οι κάμερες είναι μέσα στη Λωρίδα της Γάζας, μέσα στην κόλαση, και δεν μπορούν να ελεγχθούν. Το Αλ Τζαζίρα μεταδίδει τις εικόνες ολόκληρη την ημέρα και φτάνει σε κάθε σπίτι.
Εκατοντάδες εκατομμύρια Αράβων από τη Μαυριτανία μέχρι το Ιράκ, πάνω από ένα δισεκατομμύριο Μουσουλμάνοι από τη Νιγηρία ως την Ινδονησία, βλέπουν αυτές τις εικόνες και φρίττουν. Αυτό έχει σημαντικές επιδράσεις στον πόλεμο. Πολλοί από αυτούς που βλέπουν τις εικόνες, θεωρούν τους ηγέτες της Αιγύπτου, της Ιορδανίας και της Παλαιστινιακής Αρχής ως συνεργούς του Ισραήλ στην πραγματοποίηση αυτών των θηριωδιών ενάντια στους Παλαιστίνιους αδερφούς τους.
Αν, όταν ο πόλεμος τελειώσει, η Χαμάς ακόμα υφίσταται, αιματοβαμμένη μα αήττητη, στο πρόσωπο του ισχυρού Ισραηλινού στρατού θα φαίνεται σαν φανταστική νίκη, μία νίκη του πνεύματος ενάντια στην ύλη. Αυτό που θα εντυπωθεί στις συνειδήσεις του κόσμου θα είναι η εικόνα του Ισραήλ ως ενός αιματοβαμμένου τέρατος, έτοιμου ανά πάσα στιγμή να διαπράξει εγκλήματα πολέμου και ανίκανου να σεβαστεί κανένα ηθικό φραγμό. Αυτό θα έχει τρομερές συνέπειες για το μακροπρόθεσμο μέλλον μας, για τη θέση μας στον κόσμο και για τις πιθανότητές μας να επιτύχουμε ειρήνη και ευταξία.
Σε τελική ανάλυση, αυτός ο πόλεμος είναι ένα έγκλημα ενάντια και στους Ισραηλινούς, ένα έγκλημα ενάντια στο Κράτος του Ισραήλ.
